Leslijn:
De tweede les van Ikvanbinnen gaat over de werking van het centrale zenuwstelsel.
- Aan de orde komen:
- De zintuigen
- Het centrale zenuwstelsel
- De hersenen als commandocentrum
- Het centrale zenuwstelsel als alarmsysteem
- Zenuwcellen en zenuwbanen
- Verbindingen
Zintuigen
De mens is geen machine, we hebben gevoelens en emoties en worden daarbij geholpen door onze zintuigen: zien, horen, voelen, ruiken, proeven. Dat alles wordt in ons lichaam geregeld door onze hersenen.
Centrale zenuwstelsel
Van en naar bijna elk plekje in het lichaam lopen miljoenen en miljoenen kabels naar het ruggenmerg. En via het ruggenmerg (dat wordt beschermd door de ruggengraat) zijn er verbindingen van en naar de hersenen. Alleen de ogen, de neus en de oren, staan in directe verbinding met de hersenen. We noemen dat systeem het centrale zenuwstelsel.
Hersenen als commandocentrum
Het centrale zenuwstelsel functioneert ook als een alarmsysteem. Zo worden we misselijk als we te veel, te vet of te zoet hebben gegeten of krijgen we bijvoorbeeld pijn als we ons stoten. Dankzij het centrale zenuwstelsel is de mens ook instaat gevaren in te schatten. Angst is daarbij een eigenschap die ons beschermd, maar het is de mens ook eigen om die angst te overwinnen en de grenzen op te zoeken.
Centrale zenuwstelsel als alarmsysteem
Het centrale zenuwstelsel functioneert ook als een alarmsysteem. Zo worden we misselijk als we te veel, te vet of te zoet hebben gegeten of krijgen we bijvoorbeeld pijn als we ons stoten. Dankzij het centrale zenuwstelsel is de mens ook instaat gevaren in te schatten. Angst is daarbij een eigenschap die ons beschermd, maar het is de mens ook eigen om die angst te overwinnen en de grenzen op te zoeken.
Zenuwcellen en zenuwbanen
Het menselijk lichaam is opgebouwd uit cellen. De cellen die onderdeel zijn van het centrale zenuwstelsel worden zenuwcellen of neuronen genoemd. Dat zijn er ongeveer honderdmiljard. De kabels tussen al die zenuwcellen worden zenuwbanen genoemd. Het menselijk lichaam heeft zo’n 150.000 kilometer aan zenuwbanen, dat is bijna vier keer de wereld rond.
Verbindingen
In de hersenen worden constant verbindingen gemaakt bij alles wat we leren, denken en doen. Door oefening worden die verbindingen steeds steviger. Een herinnering is ook zo’n verbinding. Bij oude mensen vallen die verbindingen soms definitief weg en daarmee is dan ook de herinnering verdwenen.
De film speelt zich af in het Circus Hyppocampus. De hippocampus is het deel van de hersenen dat een rol speelt bij het leervermogen en het langetermijngeheugen. In “zenuwen & zo” wordt bewust geen aandacht besteed aan mogelijke storingen van het centrale zenuwstelsel zoals bijvoorbeeld depressiviteit, dyslexie, of epilepsie. De redactie van ikvanbinnen vindt het de keuze van de leerkracht om dit soort onderwerpen wel of niet aan de orde te stellen.